این چراغ در زبان انگلیسی با نام (track lighting) شناخته می‌شود. کلمه track در لغت به معنای خط و مسیر است و در واقع این محصولات نیز به چراغ‌هایی گفته می‌شود که به صورت خطی روی یک ریل نصب می‌شوند. ریل این محصول معمولا طولی بیش از یک متر دارد و طراحی آن به گونه‌ای است که در فواصل مشخصی چراغ‌هایی روی آن قرار می‌گیرند. البته خود چراغ ریلی را بدون ریل می‌توان به صورت تنها به سقف یا دیوار زد. مزیت اصلی این چراغ‌ها، انعطاف و قابلیت چرخش است که تغییر جهت تابش نور را به هر سمتی امکان پذیر می‌کند.
انواع چراغ ریلی
مشخصه اصلی این چراغ‌ها این است که روی یک مسیر یا ریل به منظور دسترسی به برق و آسان سازی حرکت، نصب می‌شوند. این محصولات در سال‌های اخیر به منظور پاسخگویی به نیازهای مختلف، در طرح‌های متفاوتی به بازار عرضه شده‌اند. در ادامه به معرفی انواع آن می‌پردازیم.
1- چراغ ریلی معمولی یا استاندارد
مدل استاندارد یا سنتی به راحتی با پیچ‌های ساده نصب شده و به مدار الکتریکی موجود در سقف، متصل می‌شود. ریل این مدل به شکل میله‌ای توخالی و مربعی شکل است که چراغ در آن قرار می‌گیرد و می‌پیچد تا محکم شود. در داخل ریل جریان برق برقرار است، بنابراین می‌توان چراغ را در هر نقطه‌ای از ریل حرکت داد، زیرا پایه لامپ با اتصالات در تماس است و نور را تامین می‌کند.
ریل‌ها معمولاً به صورت میله‌های مستقیم هستند که از طول 50 سانتی‌متر تا 2 متر تغییر می‌کند. آنها را می‌توان در خطوط مستقیم موازی با دیوارها اجرا کرد، یا می‌توان در چیدمان‌های خاص مانند یک زاویه مشخص به هم متصل کرد، یا چندین قطعه را به هم متصل کرد تا یک شکل X ایجاد شود.
ریل‌ها توسط سیم کشی ولتاژ خط یا ولتاژ پایین که از مدار تا انتهای میله جریان دارد، در پیکربندی های 2 یا 3 سیم تغذیه می‌شوند. کانکتورها برای اتصال قطعات جداگانه ریل به یکدیگر و برقراری جریان از ریلی به ریل دیگر استفاده می‌شوند.
قسمت هد یا بالای چراغ‌ها که به ریل متصل می‌شوند، معمولاً 12 یا 24 ولت هستند و انرژی کمتری مصرف می‌کنند و در مقایسه با چراغ‌هایی که مستقیماً با برق 220 ولت کار می‌کنند، ایمن‌تر هستند. توان این محصولات از 5 تا 100 وات متغیر است که با توجه به میزان روشنایی باید توان مورد نظر را انتخاب کرد. داخل چراغ تراشه‌های ال ای دی (عموماً نوع COB) یا تنها سرپیچ نصب می‌شود که در این حالت می‌توان لامپ‌های مختلفی برای روشنایی آن استفاده کرد.
ریل‌های استاندارد چراغ ریلی
سه نوع ریل استاندارد در بازار موجود است: نوع H،J و L. استانداردهای بین این سه نوع توسط سه شرکت تولیدی مختلف Halo، Juno و Lightolier ایجاد شده است که ریل‌ها را نیز نام گذاری کرده‌اند. البته ریل‌های دیگری نیز در بازار موجود است که می‌تواند بسته به سازنده متفاوت باشد، مانند سیستم دو مداره J2، که برای کنترل دو مجموعه روشنایی در یک ریل استفاده می‌شود.
ریل‌ها از نظر ویژگی‌ها و عملکرد مشابه هستند، اما قابل تغییر نیستند. پایه‌های چراغ جداگانه به ریل وارد می‌شوند و می‌پیچند تا در جای خود قفل شوند، چراغ‌ها را از طریق اتصال به مجرای ریل تغذیه می‌کنند، بنابراین قطعات چراغ و ریل باید به خوبی در کنار هم قرار گیرند. آداپتور هر کدام از چراغ‌ها، بسته به نوع ریل متفاوت است. در شکل زیر جزئیات را مشاهده کنید.
2- چراغ مونوریل
چراغ‌های مونوریل از یک ریل تشکیل شده‌اند که چراغ‌هایی مانند آویز و سرهای ریلی به آن متصل شده‌اند. تطبیق پذیری نورپردازی مونوریل آن را برای نورپردازی مدرن و امروزی در کاربردهای مسکونی و تجاری عالی می کند.
برعکس مدل قبل که به صورت نواری هستند، این چراغ‌ها به سمت پایین قرار می‌گیرند. ریل ها توسط میله‌هایی به نام standoff از سقف آویزان می‌شوند. برخلاف ریل‌های استاندارد، مونوریل‌ها انعطاف پذیر و باریک هستند. ریل را می‌توان تا 30 درجه خم و خم کرد. البته این مدل را به سختی در ایران پیدا خواهید کرد.
جریان برق از فلز خود ریل عبور می‌کند. به همین دلیل، بیشتر ریل‌ها به یک ترانسفورماتور نیاز دارند تا ولتاژ ورودی به کانال‌ها را کاهش دهد. کانال‌ها صفحات فلزی هستند که در دو طرف یک رابط عایق نصب شده‌اند تا جریان برق با ولتاژ کم را در امتداد ریل انتقال دهند. سپس لامپ (چراغ ریلی) به ریل متصل می‌شود و برق را از آن دریافت می‌کند.